Z perspektywy wynajmującego, umowa jest zabezpieczeniem, że najemca będzie płacić czynsz i będzie dbał o nieruchomość zgodnie z ustaleniami. Dla najemcy natomiast umowa stanowi gwarancję, że będzie mógł mieszkać w danym lokalu na określonych warunkach, bez obawy o nagłe i nieuzasadnione zakończenie najmu.
W umowie powinny znaleźć się ponadto wszystkie informacje, które mogą pomóc w rozwiązaniu kwestii spornych, takich jak np. to, kto ponosi koszty związane z naprawami i konserwacją mieszkania.
Pierwszym i podstawowym elementem każdej umowy najmu są dane identyfikujące obie strony. W umowie muszą znaleźć się pełne dane osobowe zarówno wynajmującego, jak i najemcy.
W przypadku osób fizycznych są to imię, nazwisko, numer PESEL, adres zamieszkania oraz numer dowodu osobistego. W przypadku firm, które wynajmują lokal, konieczne są dane rejestrowe, takie jak nazwa firmy, numer NIP, REGON oraz adres siedziby.
Umowa powinna precyzyjnie określać, jaki lokal jest przedmiotem najmu. Należy podać dokładny adres nieruchomości, numer lokalu, powierzchnię mieszkania oraz, jeśli to możliwe, jego stan techniczny.
Dobrym rozwiązaniem jest dołączenie do umowy protokołu zdawczo-odbiorczego, który opisuje stan mieszkania w momencie przekazania go najemcy. W protokole można uwzględnić takie szczegóły jak stan mebli, urządzeń AGD, czy też potencjalne uszkodzenia, które już istnieją w momencie wynajmu.
Czas trwania umowy najmu to jeden z najważniejszych punktów, który powinien być jasno określony. Umowa może być zawarta na czas określony (np. rok, dwa lata) lub na czas nieokreślony. Ważne jest, aby strony były świadome konsekwencji wyboru jednego z tych rozwiązań.
Najem na czas określony zazwyczaj daje większą stabilność obu stronom, ale ogranicza możliwość wcześniejszego zakończenia najmu bez uzasadnionej przyczyny. Natomiast najem na czas nieokreślony daje większą elastyczność, ale wiąże się z koniecznością przestrzegania okresów wypowiedzenia, które są regulowane przez prawo.
Kolejnym ważnym elementem umowy jest wysokość czynszu oraz innych opłat, które najemca będzie zobowiązany ponosić. W umowie należy precyzyjnie określić, jaki jest miesięczny czynsz, do którego dnia miesiąca powinien być wpłacany oraz na jakie konto bankowe. Oprócz czynszu warto również określić, kto pokrywa koszty mediów (woda, prąd, gaz, internet) oraz jak będą rozliczane te opłaty.
Często w umowach znajduje się zapis o kaucji, która jest zabezpieczeniem dla wynajmującego na wypadek uszkodzenia mieszkania lub zaległości w płatnościach czynszu.
Wysokość kaucji najczęściej odpowiada jednomiesięcznemu czynszowi, ale może być też wyższa lub niższa, w zależności od ustaleń stron. Ważne jest, aby w umowie określić, w jakim terminie kaucja zostanie zwrócona najemcy po zakończeniu umowy oraz na jakich warunkach.
W umowie najmu powinny być jasno określone obowiązki zarówno wynajmującego, jak i najemcy. Wynajmujący zobowiązany jest do przekazania mieszkania w stanie umożliwiającym jego zamieszkanie oraz do utrzymania lokalu w takim stanie przez cały okres trwania najmu. W umowie można zawrzeć zapisy dotyczące konserwacji i napraw, które będą obowiązkiem wynajmującego.
Najemca z kolei zobowiązuje się do terminowego regulowania czynszu oraz dbania o mieszkanie. Ważne jest, aby umowa jasno określała, co najemca może, a czego nie może robić w mieszkaniu. Przykładowo, mogą to być zapisy dotyczące możliwości dokonywania zmian w wystroju wnętrza, malowania ścian czy montażu dodatkowych instalacji, a także przebywania zwierząt.
Klauzula dotycząca wypowiedzenia umowy to istotny element, który zabezpiecza interesy obu stron. W umowie należy określić, w jakich sytuacjach możliwe jest jej wypowiedzenie oraz z jakim okresem wypowiedzenia.
Dla najmu na czas nieokreślony standardowo stosuje się jednomiesięczny okres wypowiedzenia dla najemcy oraz trzymiesięczny dla wynajmującego, choć mogą istnieć inne ustalenia.
Kwestia podnajmu mieszkania przez najemcę jest często pomijana, ale warto ją uregulować w umowie. Jeśli wynajmujący zgadza się na podnajem, powinien to jasno określić, w przeciwnym razie może zastrzec, że najemca nie ma takiego prawa bez pisemnej zgody. Taki zapis pozwala wynajmującemu na większą kontrolę nad tym, kto faktycznie zamieszkuje w jego mieszkaniu.
Ostatnia część umowy powinna zawierać postanowienia końcowe, które mogą obejmować zapisy dotyczące np. rozstrzygania sporów, właściwości sądu, czy też ewentualnych aneksów do umowy. Ważne jest, aby umowa była podpisana przez obie strony i opatrzona datą, co nadaje jej moc prawną.
Dla większego bezpieczeństwa warto rozważyć dodatkowe zabezpieczenia, takie jak ubezpieczenie mieszkania lub zobowiązanie najemcy do posiadania ubezpieczenia OC w życiu prywatnym. Warto również uwzględnić zapis dotyczący wizyt kontrolnych wynajmującego, które pozwalają na regularne sprawdzanie stanu mieszkania, oczywiście z zachowaniem prywatności najemcy.
KO